Witamy
Tutaj umieszczamy kilkanaście artykułów na temat weterynarii kociej
- Choroby kocie jak rozpoznać objawy , jak leczyć , jak zapobiegać ...
- Genetyka kotów ...
- Konflikt serylogiczny ...
- Wsołczynniki genetyczne INBRED , AVK ...
itp...

Współczynniki genetyczne w rodowodach - IC, AVK
Często otrzymujemy pytania o współczynniki IC i AVC widoczne w rodowodach kociąt. Poniżej skrócone wyjaśnienie tych współczynników. Według lekarzy i genetyków ponad połowa wad wrodzonych jest spowodowana genami recesywnymi. W celu utrzymania rasy w dobrej kondycji zdrowotnej bardzo ważne jest dla planowanego skojarzenia skontrolowanie wartości współczynnika inbredu IC, współczynnika pokrewieństwa RC oraz współczynnika AVK dla potomka i jego rodziców. Pozwoli to uniknąć spotkania się identycznych alleli, które mogą być źródłem wad wrodzonych.
Oczywiście czasami kontrolowany Inbred stosowany przez doświadczonych hodowców ma swoje uzasadnienie w celu polepszenia cech osobnika, ale zawsze niesie z sobą pewne ryzyko....
1/ Współczynnik inbredu Wrighta (IC)
Optymalna wartość współczynnika inbredu Wrighta (IC) to IC=0, w praktyce wartość współczynnika IC poniżej 3% jest wynikiem bardzo dobrym.
IC - (Wright’s Inbreeding Coefficient) jest oznaczany od 0 do 100% i pokazuje stopień pokrewieństwa pomiędzy rodzicami przyszłego kociaka oraz prawdopodobieństwo, że dany gen z pojedynczej pary alleli jednego kota jest identyczny z jednym spośród alleli tej samej pary drugiego kota. Podstawowa konsekwencją wzrostu współczynnika inbredu jest wzrost homozygotyczności. Współczynnik inbredu IC jest funkcja ilości i miejsca wspólnych przodków w rodowodzie. Specjaliści od genetyki zalecają aby IC nie przekraczało 6% dla rodowodu 5-pokoleniowego. 2/ Współczynnik utraty przodków (AVK)
Optymalna wartość współczynnika utraty przodków (AVK) to AVK=100, w praktyce wartość współczynnika AVK powyżej 85% to bardzo dobry wynik.
WSPÓŁCZYNNIK AVK -(Ancestor Loss Coefficient) - współczynnik utraty przodków - pokazuje zawartość unikalnej puli genów i pozwala ocenić inbred we wcześniejszych pokoleniach po obu stronach rodowodu. Współczynnik AVK jest to wartość liczby przodków unikalnych do całkowitej liczby przodków niezależnych, jaka powinna byc w rodowodzie przy danej liczbie pokoleń.
3/Współczynnik pokrewieństwa (RC)
Współczynnik pokrewieństwa RC - (Relationship coefficient) - jest miara pokrewieństwa w rodowodzie i określa prawdopodobieństwo, że geny jednego osobnika są identyczne przez pochodzenie z tej samej linii z genami drugiego osobnika. Współczynnik RC daje obiektywny obraz podobieństwa w dwóch rodowodach za pomocą liczby wynikowej, która jest miara udziałów występujących w rodowodzie przodków. Dwa osobniki dobrane przypadkowo powinny mieć współczynnik RC=0; siostra z bratem RC=50%; bliźnięta identyczne RC=100%. Pozostałe skojarzenia powinny przyjmować wartości pomiędzy 0 a 50%. Oczywiście optymalnym wynikiem jest RC=0.

Można obliczyć INBRED poprzez stronę FPL .

Należy wejść na stronę Biura Rodowodowego FPL podaną poniżej i wpisać nr Rodowodu oraz SN kotki i po wybraniu z bazy imienia kota do krycia pojawią się dane IC , AVK oraz inne przydatne informacje dotyczące planowanego miotu , nawet wzór Rodowodu przyszłych kociaków.

POLECAMY !!!

https://ssl.felispolonia.eu/index.php?r=6

Każdy opiekun kota z pewnością doskonale wie, jak ciekawski i wszędobylski potrafi być jego ulubieniec. Jednak to, co jest tak uroczą kocią cechą, może też sprawić wiele problemów. Jednym z nich będzie spożycie części roślin z gatunków, które mogą być trujące dla naszego poszukiwacza przygód. Dowiedz się więcej na temat roślin trujących dla kota, poznaj objawy zatrucia, a także sposoby pomocy, by Twój pupil mógł bez przeszkód odkrywać świat!

Objawy spożycia trujących roślin dla kota

Objawy spożycia przez Twojego podopiecznego roślin trujących dla kota nie zawsze muszą być typowe. Do najczęstszych należą te występujące ze strony układu pokarmowego. Zazwyczaj będą to wymioty oraz biegunki. Mogą nastąpić również konwulsje, bóle brzucha, ślinotok czy brak apetytu i trudności w połykaniu. Kot może także stracić zainteresowanie jedzeniem, a nawet piciem wody, co prowadzi do groźnego dla jego zdrowia i życia, odwodnienia. Do tej pory ciekawski i pełen energii pupil staje się przez to wyraźnie osłabiony i osowiały, przez co zupełnie nie przypomina tego małego odkrywcy, którego tak dobrze znasz.

Do innych objawów zjedzenia roślin trujących dla kota należeć będą również te związane z układem neurologicznym, co może wiązać się z drgawkami, zaburzeniami równowagi, niezgrabnymi, nieskoordynowanymi ruchami ciała czy dezorientacją, a także problemami kardiologicznymi, w tym zaburzeniami rytmu serca. Niektóre rośliny mogą mieć też wpływ hepatotoksyczny czy nefrotoksyczny, czyli niszczący wątrobę i nerki oraz prowadzący do ich niewydolności. Czasem, w wyniku uszkodzenia narządów wewnętrznych, może dojść do niekontrolowanego oddawania moczu bądź kału. Zaburzenia pracy wątroby niekiedy można natomiast rozpoznać po zażółceniu śluzówek kota.

Jednym z rezultatów spożycia roślin trujących dla kota przez Twojego pupila może być także ich toksyczny wpływ na krew. Widoczne objawy zatrucia to również blady odcień języka i dziąseł, opuchlizna w jamie ustnej oraz zaczerwieniony pyszczek i nadmierne powiększenie bądź zwężenie źrenic. Niekiedy dochodzi też do zwiotczenia mięśni, problemów z oddychaniem i zaburzeń słuchu. Czasem występują także symptomy w postaci kaszlu, kataru czy gorączki.

Charakterystyczne dla zatrucia u kota jest przede wszystkim nagłość wystąpienia silniejszych objawów. Początkowo zwierzę może zachowywać się zupełnie normalnie, by potem zupełnie niespodziewanie wystąpiły u niego na przykład silne wymioty.

Warto pamiętać, że w przypadku różnych roślin trujących dla kota, objawy ich toksycznego wpływu na organizm pupila, mogą być nieco inne. Niekiedy zwierzę może wykazywać nadpobudliwość oraz stać się bardziej „gadatliwe” czy nawet wykazywać agresję, czasem natomiast, wręcz przeciwnie, będzie ospałe i apatyczne, a przy tym zacznie cierpieć na zaburzenia świadomości, co przejawia się brakiem reakcji na bodźce bądź jej znacznym osłabieniu. Oba te stany powinny tak samo wzbudzić niepokój. Ostre zatrucie może prowadzić do śpiączki, a nawet śmierci, dlatego tak ważna jest szybka reakcja opiekuna. Pamiętaj, że to na Tobie spoczywa odpowiedzialność za Twojego podopiecznego, dlatego musisz uważnie obserwować wszelkie zmiany w jego zachowaniu. To właśnie opiekun musi zadbać, aby jego pupil pozostał radosny, pełen wigoru i cieszył się dobrym zdrowiem przez wiele szczęśliwych lat.

Domowe rośliny trujące dla kota

Znając objawy spożycia przez pupila trujących dla kota kwiatów bądź innych, niebezpiecznych dla niego roślin, warto wiedzieć jeszcze, których z nich należy się wystrzegać i chronić przed nimi ulubieńca. Nie zapominaj również, że nawet pozornie bezpieczne miejsce, w którym postawisz doniczkę czy wazon, z dużym prawdopodobieństwem nie zapobiegnie dostaniu się Twojego ciekawego świata ulubieńca do rośliny, dlatego najlepiej w ogóle zrezygnuj z trzymania tych potencjalnie szkodliwych dla kota. Do najczęściej występujących w naszych mieszkaniach roślin, które dla kotów są toksyczne, należeć będą:

lilia – niebezpieczne będą różne jej odmiany. Objawy zatrucia to najczęściej problemy ze strony układu pokarmowego oraz skutki działania nefrotoksycznego kwiatu. Trująca jest właściwie każda część rośliny,

konwalia – wyjątkowo często występujący w naszych domach rodzaj kwiatów trujących dla kota. Również należy do rodziny liliowatych. Po jej spożyciu zwykle następują drgawki, wymioty, biegunki i dezorientacja, a także zaburzenia oddychania i pracy serca. Największe stężenie toksycznych dla kota związków pojawia się w kwiatach i nasionach, jednak trująca może być nawet woda, do której wstawione zostały konwalie,

diffenbachia – najbardziej charakterystyczny dla spożycia tej rośliny trującej dla kota będzie silny świąd języka i jamy ustnej zwierzęcia. Do pozostałych objawów należeć będą: wymioty, biegunki, silny ból brzucha, bolesność języka oraz nadmierne ślinienie się zwierzęcia, a także problemy z oddychaniem, które niekiedy mogą prowadzić nawet do śmierci,

żonkil – w wyniku zjedzenia części rośliny może dojść najpierw do problemów z układem pokarmowym, w tym wymiotów oraz biegunek bądź zaparć. Przy zatruciu mogą pojawić się kłopoty z oddychaniem czy silny świąd.

amarylis – kolejny z kwiatów szkodliwych dla kota, często wykorzystywany w bukietach. Do najczęstszych objawów zatrucia należą wymioty i biegunka, spadek ciśnienia krwi, zaburzenia pracy serca czy drgawki,

aloes – chociaż roślina ta dla ludzi jest niezwykle cenna, u kota może wywołać silne zatrucie. Do symptomów należeć będą ospałość, wymioty, podrażnienie układu pokarmowego, a nawet drgawki, kłopoty z oddychaniem i problemy z poruszaniem,

sansewieria – inaczej wężownica. Chociaż jest trująca dla kotów, nie należy do najbardziej niebezpiecznych roślin. Jej spożycie prowadzi głównie do wymiotów, biegunki, a także podrażnienia pyszczka oraz układu pokarmowego,

skrzydłokwiat – silnie trujący dla kotów. Do podstawowych symptomów zatrucia należą silne wymioty, pienisty ślinotok, kłopoty z połykaniem i oddychaniem, a także podrażnienie jamy ustnej, wyraźne pogorszenie nastroju zwierzęcia czy nawet śmierć,

poinsecja – znana też pod nazwą gwiazda betlejemska. Jej toksyczne działanie objawia się przede wszystkim wymiotami, ślinotokiem, podrażnieniem śluzówki jamy ustnej, a niekiedy również podrażnieniem skóry.

Do roślin trujących dla kota nie należy natomiast niekiedy podejrzewany o to storczyk. Bezpieczne będą także między innymi fiołek trójbarwny i afrykański, goździk, begonia, gardenia, macierzanka, lawenda, niezapominajka, pietruszka, bazylia, melisa, róża czy petunia.

Ogrodowe rośliny niebezpieczne dla kota Niebezpieczeństwo zjedzenia roślin trujących dla kota czyha na Twojego ulubieńca nie tylko w domu, lecz także w przydomowym ogrodzie. Koty uwielbiają odkrywać wszelkie jego zakamarki i bardzo chętnie podgryzają listki czy łodyżki roślin. Dlatego tak ważne jest, aby zadbać o bezpieczeństwo swojego ciekawego świata czworonożnego przyjaciela, aby mógł go odkrywać bez przeszkód. Do roślin, których sadzenia trzeba unikać, należeć będą:

bukszpan – szczególnie toksyczne są liście tej rośliny.Objawy zatrucia: podrażnienie skóry oraz przewodu pokarmowego, w tym szczególnie biegunka i wymioty,

cyklamen – nazywany również fiołkiem alpejskim. Podstawowe symptomy zatrucia to wymioty, biegunka, ślinotok, a także zaburzenia rytmu serca czy drgawki. Niekiedy spożycie tej rośliny może skończyć się nawet śmiercią,

oleander – jego spożycie zwykle kończy się silnym podrażnieniem układu pokarmowego, w tym żołądka i jelit, a niekiedy także zaburzeniami pracy serca. Czasem może prowadzić do śmierci,

hiacynt – toksyczne są liście, kwiaty oraz cebulki. Spożycie tej rośliny trującej dla kota skutkuje kłopotami z układem pokarmowym, w tym wymiotami, biegunką, ślinotokiem, bólem brzucha, a także problemami z oddychaniem czy zaburzeniami pracy serca,

bluszcz – główne objawy spożycia go przez pupila, to wymioty i biegunka, a także nadmierne pragnienie, brak apetytu, ślinotok, bóle brzucha oraz stany zapalne skóry i błony śluzowej jamy ustnej i gardła, objawiające się zaczerwienieniem, obrzękiem, strupami, wysypką czy pęcherzami,

irys – trujące są przede wszystkim kłącze i cebulka. Poza dolegliwościami w postaci wymiotów i ślinotoku może dojść też do biegunek, niekiedy krwawych, oraz silnego osłabienia,

hortensja – za najbardziej toksyczne uchodzą kwiaty, chociaż szkodliwa może być cała roślina. Objawy zatrucia to między innymi problemy z układem pokarmowym, apatia, drgawki i drżenie mięśni, duszności, nietrzymanie moczu, przekrwienie spojówek, a nawet wstrząs, śpiączka i śmierć.

Pierwsza pomoc po spożyciu roślin trujących dla kota

W przypadku spożycia przez pupila części jednej z roślin trujących dla kota niezwykle ważny jest czas reakcji. Tu liczą się minuty, dlatego należy jak najszybciej udać się do kliniki weterynaryjnej lub, jeżeli nie jest to możliwe, przynajmniej zasięgnąć porady lekarza weterynarii. Jeśli nie jesteś w stanie błyskawicznie zawieźć kota do lecznicy, bardzo istotne będą działania podjęte jeszcze w domu. Lekarze często zalecają wywołanie wymiotów poprzez podanie do pyszczka podopiecznego 1-2 ml wody utlenionej na kilogram masy ciała. Jeżeli nie uda się wywołać pożądanej reakcji, należy podać jeszcze raz tę samą ilość. Czynność tę należy wykonać maksymalnie do 3 godzin po połknięciu przez kota trującej rośliny, ponieważ po upływie dłuższego czasu takie działania nie mają już sensu. Wyjątkiem będzie tu zatrucie po spożyciu difenbachii, kiedy to w ogóle nie należy prowokować wymiotów. Nie wolno robić tego także u kotów nieprzytomnych, z zaburzeniami świadomości oraz problemami z oddychaniem.

Kotu można podać również zawiesinę z węgla aktywnego. Powinno się przyrządzić ją w proporcjach 1:10 lub 2:10 z węgla i wody. Ilość samego węgla zależeć będzie od wagi kota i powinna wynosić od 1 do 5 g na 1 kg jego masy ciała. Zawiesinę należy podawać bardzo ostrożnie, aby zwierzę się nią nie zachłysnęło.

Jako odpowiedzialny opiekun musisz jednak zawsze pamiętać, że jedynie lekarz weterynarii jest w stanie udzielić odpowiedniej pomocy, jakiej w takich sytuacjach potrzebuje Twój czworonożny przyjaciel. Dlatego z domowych sposobów korzystaj wyłącznie w skrajnych sytuacjach, kiedy nie masz możliwości zawiezienia pupila do lecznicy. Zabierz go tam najszybciej, jak tylko możesz, nawet jeśli objawy pozornie ustąpiły. Nigdy nie możesz mieć pewności, jakie zmiany poczyniła trucizna w organizmie Twojego ulubieńca, może to bowiem stwierdzić wyłącznie specjalista.

Spożycie roślin trujących dla kota może skończyć się nawet jego śmiercią. Dlatego pamiętaj, aby unikać ich swoim w domu czy ogrodzie. Powyższa lista obejmuje tylko najczęściej spotykane rośliny, dlatego przed zakupem zawsze warto sprawdzić, czy dany kwiat lub krzew na pewno jest bezpieczny dla mruczka. Koty są niezwykle ciekawskie i mogą dotrzeć w niemal każdy zakamarek, dlatego nawet najlepsze schowanie trującej rośliny może nie uchronić Twojego ulubieńca. Pamiętaj również, że koty nie skubią listków czy innych części roślin wyłącznie z wrodzonej ciekawości. Służy im to bowiem do oczyszczania układu pokarmowego, między innymi ze znajdującej się w nim sierści. Dlatego dla bezpieczeństwa swojego pupila pomyśl na przykład o zakupie specjalnej trawki, dostępnej w sklepach zoologicznych, co pozwoli kotu zachować dobre samopoczucie. Inna możliwość to wybór smakołyków opracowanych właśnie pod kątem odkłaczania, jak uwielbiane przez koty Whiskas Anti-Hairball, które nie tylko zmniejszą ryzyko tworzenia się kul włosowych, lecz także uwiodą Twojego pupila chrupką otoczką i atrakcyjnym smakiem kurczaka. Podawanie zdrowych i pysznych przekąsek pozwoli też na nawiązanie jeszcze bliższej więzi między Tobą i Twoim ulubieńcem, który za takie przysmaki odwdzięczy Ci się rozkosznym mruczeniem

Znajomość grupy krwi kotów, jakie zamierzamy połączyć w planowanym kryciu, jest bardzo ważna dla każdego hodowcy, ponieważ w przypadku niedobrania kotów pod tym względem grozi nam konflikt serologiczny u kociąt, a w jego następstwie izoerytroliza noworodków, czyli niedokrwistość hemolityczna, prowadząca bardzo szybko do śmierci kociąt. Test na grupę krwi powinien być bezwzględnie wykonany przez każdego hodowcę przed pierwszym kryciem zarówno kotki, jak i kocura.

U kotów rozróżnia się trzy grupy krwi: A, B i AB. Ostatnia z wymienionych grup jest bardzo rzadka, i jej pochodzenie i dziedziczenie nie jest do końca wyjaśnione, nie będę się nią zajmować na tej stronie. Jej występowanie określa się w źródłach na 0,14% przebadanych populacji. Poza tym jest to grupa, przy której nie musimy obawiać się konfliktu serologicznego u kociąt, ponieważ przy tej grupie krwi kotka nie wytwarza przeciwciał przeciwko żadnej z pozostałych grup.

Najczęściej występującą u kotów grupą krwi jest grupa A. Gen na tę grupę jest genem dominującym, to znaczy, że kot będzie miał grupę krwi A nawet wtedy, gdy będzie miał na nią tylko jeden gen. Kotki z grupą krwi A praktycznie nie wytwarzają przeciwciał przeciwko pozostałym grupom krwi, albo ich poziom jest tak niski, że w żaden sposób nie zagraża kociętom, bez względu na ich własną grupę krwi.

Grupa krwi B jest naturalnie znacznie rzadziej występującą w populacji kotów, ale prawda ta nie do końca odnosi się do kotów rasowych, hodowanych i dobieranych sztucznie przez człowieka. W populacji brytyjczyków częstość występowania grupy krwi B wynosi ok. 40%, niektóre źródła podają znacznie większy jej udział. Pewne jest, że procent kotów hodowlanych rasy brytyjskiej z grupą B stale rośnie. Gen na grupę krwi B jest genem recesywnym, czyli żeby taka właśnie grupa krwi wystąpiła, kot musi mieć dwa geny b, otrzymane po jednym od każdego z rodziców.

Znajomość grupy krwi jest tak istotna w przypadku hodowli kotów, ponieważ kotka z grupą krwi B wytwarza bardzo silne przeciwciała anty-A, co znaczy, że będzie wytwarzała przeciwciała przeciwko własnym kociętom, jeśli te będą miały grupę krwi A - wynikiem tego jest poważny konflikt serologiczny u kociąt, w jego następstwie prowadząca w zdecydowanej większości przypadków do śmierci kociąt. Izoerytroliza polega na tym, że przeciwciała matki powodują rozpad czerwonych krwinek kociąt (niedokrwistość hemolityczna), i jest to proces tak gwałtowny, że bardzo szybko powoduje śmierć. Kocięta rodzą się zdrowe i silne, dosysają się sprawnie do matek, po czym, pomimo jedzenia, następuje ich gwałtowne słabnięcie. W wyniku rozpadu erytrocytów bardzo szybko dochodzi do niedotlenienia, ponadto tak masowy ich rozpad prowadzi do gwałtownego wzrostu bilirubiny, co widoczne jest w zabarwieniu moczu - przybiera on barwę z jasnożółtej do ciemnobrązowej lub wręcz krwistej. Objawami niedotlenienia są blade błony śluzowe, a w wyniku obciążenia wątroby, która nie jest w stanie poradzić sobie z usuwaniem dużej liczby martwych erytrocytów, niejednokrotnie obserwujemy też żółtaczkę. Bardzo często choroba przebiega gwałtownie, bez objawów pośrednich. Nasilenie objawów zależy od ilości przyswojonych przez kocię przeciwciał. Niekiedy kocietom udaje się przetrwać kryzys, a ceną za przebyty konflikt serologiczny staje się utrata czubka ogona, palców, lub czubków uszu - skrajne części ciała obumierają i odpadają w wyniku niedotlenienia i martwicy.

Przeciwciała na szczęście nie przedostają się w trakcie ciąży - wchłaniane są z przewodu pokarmowego kociąt wyłącznie przez pierwsze 24 godziny po porodzie. Po tym czasie ścianki jelit "uszczelniają się", i kociak może już być bezpiecznie karmiony przez swoją matkę.

Zagrożenie konfliktem serologicznym i izoerytrolizą u kociąt wywołuje wiele niepokojów u hodowców, i skrajne postawy, aby nie "mieszać" grup krwi. To akurat jest trudne do osiągnięcia, bo bardzo zawęża wybór kocura, ogranicza bardzo "pulę genową" (ilość kocurów do krycia krótko mówiąc ), i tworzy sztuczny podział, powiększając w rezultacie ilość kotów z grupą krwi B.

Czy u kotki z grupą krwi B zawsze należy oczekiwać konfliktu serologicznego?
NIE.

Konflikt serologiczny u kotów występuje tylko wtedy, gdy kociak ma grupę krwi A. Grupa krwi A wystąpi, jeśli kotkę z grupą B pokryjemy kocurem z grupą krwi A. Wszystkie kocięta będą zagrożone konfliktem serologicznym, jeśli kocur jest homozygotą AA, ponieważ kociak otrzyma od matki gen b, ale od ojca gen na A, który jest dominujący nad genem b, grupa krwi nowo narodzonego kociaka będzie więc z całą pewnością A, co prowadzi do konfliktu. Jeśli kocur jest heterozygotą Ab, wówczas prawdopodobieństwo urodzenia kociąt z grupą krwi A, czyli zagrożonych konfliktem serologicznym, wynosi 50%. Jeśli kotkę z grupą krwi B pokryjemy kocurem również z grupą krwi B, wszystkie kocięta będą również miały grupę krwi B, i konflikt nie wystąpi.

Ograniczanie się do krycia kotek B tylko kocurami B jest jednak bardzo ograniczającą strategią. Sprawia, że hodowcy zaczynają kręcić się wokół jednych linii, i coraz trudniej jest znaleźć niespokrewnione koty o tej samej grupie krwi. Wielu hodowców próbuje więc zaprząc naukę do bezpiecznego odchowu kociąt pochodzących z krycia przy konflikcie krwi.

W przypadku konfliktu serologicznego, problemem jest ssanie matki przez pierwszą dobę po urodzeniu. Problem ten można rozwiązać dwojako:

1) Karmienie butelką przez 1 dobę; potem można już kocięta przywrócić matce;

2) Matka zastępcza z grupą krwi A, której można na krytyczny okres przystawić kocięta.

Idealnym rozwiązaniem byłoby oznaczenie grupy krwi u kociąt, bo w przypadku kocura heterozygotycznego nie wszystkie kocięta muszą mieć grupę krwi A. Wiedząc, które kocięta mają grupę krwi B, można je rozdzielić - te z B pozostawić przy matce i cennej siarze, a te z A dokarmiać bądź oddać matce zastępczej, jeśli taka jest dostępna (oczywiście matka zastępcza musi być z grupą krwi A ). Oznaczanie grupy krwi u kocich noworodków nie jest jednak łatwe, i dla mnie najbezpieczniejszą jak na razie metodą wydaje się matka zastępcza lub sztuczne karmienie w pierwszej dobie.

Czy ZAWSZE po kryciu kotki z grupą krwi B kocurem z grupą krwi A będziemy mieć konflikt?
NIEKONIECZNIE (Ale zawsze należy się z nim liczyć !! )

Kotka z grupą krwi B ma geny bb, dwa geny na grupę krwi B. To geny recesywne, więc muszą być dwa, żeby wystąpiła dana grupa. Wszystkie jajeczka takiej kotki będą miały gen b na grupę krwi B.

Kocur z grupą krwi A może być homozygotyczny, AA, czyli mieć dwa geny na grupę A. Wszystkie jego plemniki będą miały gen na grupę A. To znaczy, że po kryciu takim kocurem WSZYSTKIE kocięta będą miały:

- jeden gen b od matki
- jeden gen A od ojca.

Ich genotyp to Ab; ponieważ gen A jest dominujący, WSZYSTKIE kocięta będą miały grupę krwi A. W takim wypadku w odniesieniu do całego miotu wystąpi konflikt serologiczny, i konieczna jest separacja wszystkich kociąt.

Kocur z grupą krwi A może być heterozygotą, czyli Ab. Jego plemniki będą już w połowie z genem A, a w drugiej połowie z b, czyli kocięta po takiej parze będą miały genotyp:

- gen od matki b, gen od ojca A - jak wyżej, Ab, czyli grupa krwi A, i konflikt;
- gen od matki b, gen od ojca b - mamy dwa geny bb, czyli kociak ma, jak matka grupę krwi B - nie ma konfliktu

Prawdopodobieństwo wystąpienia grup A i B z takiego układu to 50% - czyli teoretycznie mamy połowę kociąt z A, i połowę kociąt z B. Trzeba jednak pamiętać, że prawdopodobieństwo nie równa się temu, czego możemy oczekiwać, to loteria - można mieć szczęście, i wszystkie kociaki urodzą się z grupą krwi B, albo pecha, i wszystkie kociaki będą z A. Skrajności zdarzają się rzadko, ale nie można ich wykluczyć. Niestety, jak na razie nie ma absolutnie pewnej metody na określenie grupy krwi kociego noworodka, i jedynym naprawdę pewnym sposobem zabezpieczenia go przed fatalnymi skutkami konfliktu jest separacja. Na rynku pojawiają się zestawy do określania grupy krwi kociego noworodka z krwi pępowinowej, ja jednak nie znalazłam jak na razie nikogo, kto by mnie w takiej sztuce przeszkolił.

Zbadanie grupy krwi kotki przed kryciem jest podstawowym obowiązkiem każdego odpowiedzialnego hodowcy. Trzeba jednak pamiętać, że przy badaniu grupy krwi u kota, określona jest jedynie właśnie grupa, ale nie wiadomo w przypadku grupy krwi A, bez dokładnych badań genetycznych, czy kot jest hetero czy homozygotą, poza przypadkami, w których możemy to wywnioskować, znając genotypy rodziców, lub wnioskując z grup krwi potomstwa.Trzeba o tym pamiętać, bo wielu hodowców nie sprawdza grupy krwi, opierając się na tym, że w danych liniach zawsze były koty A. Gen na grupę krwi B jest genem recesywnym, i potrafi się ukrywać przez wiele pokoleń. Przy pokryciu heterozygotycznej kotki A heterozygotycznym kocurem A mamy 25% prawdopodobieństwa pojawienia się kociaka z grupą krwi B. Tak więc kupując nową kotkę do hodowli należy zawsze zbadać jej grupę krwi, nawet, jeśli jest po rodzicach A.

Każdy hodowca musi sobie przemyśleć, na ile problem z przyszłymi kryciami jest dla niego do przezwyciężenia, i zawsze przemyśleć, czy jest gotów na problemy związane z posiadaniem kotki z grupą krwi B. Na pewno nie można powiedzieć sobie, że to proste, wystarczy odseparować kocięta, i problem jest rozwiązany. Separacja kociąt i ich sztuczne karmienie jest bardzo trudnym i wymagającym ogromnego poświęcenia i czasu zadaniem. Decyzja o kojarzeniu, po którym spodziewamy się konfliktu, musi być przemyślana, i na pewno nie powinni jej podejmować początkujący hodowcy.

Co jest najtrudniejsze:
1) Zmęczenie. Najczęściej już faza porodowa jest dla hodowcy bardzo wyczerpująca, oczywiście niekiedy porody są szybkie i wzorcowe, ale nie jest to regułą. Najczęściej hodowca czeka w gotowości już na dobę - dwie przed terminem, i nie jest wypoczęty już na początku porodu, a jeśli poród się przedłuża ,po zakończonej akcji jest często zwyczajnie wyczerpany, a tu trzeba być bardzo zdyscyplinowanym jeśli chodzi o separację i karmienie. Jeśli kociąt jest dużo jest to ciągła praca, bo jak skończy się karmić ostatnie kocię, trzeba już szykować jedzenie dla tego pierwszego. Trzeba pilnować, żeby u matki nie doszło do zastoju mleka - jedna doba to krótko, ale niekiedy nawał mleka mamy jeszcze przed porodem.

2) Utrzymanie prawidłowej laktacji. Kotka może być ubrana w kubraczek, może być odseparowana od kociąt, jakiej formy nie wybierzemy, nie przestaje ona produkować mleka, które trzeba regularnie ściągać. Inaczej bardzo szybko dojdzie do zastoju i zapalenia sutków, co nie tylko jest dla kotki bolesne, ale uniemożliwia karmienie, a w skrajnych przypadkach doprowadza do utworzenia się przetok i konieczności operacyjnego usunięcia całego gruczołu sutkowego. Niekiedy problem jest innego rodzaju, kotka po porodzie nie ma mleka, i to właśnie kocięta pobudzają jego produkcję - jeśli nie przystawi się ich od razu, produkcja mleka jeszcze bardziej się opóźni. W takich przypadkach trzeba tym bardziej próbować ściągać mleko i pobudzać sutki do pracy, wykonując niejako pracę za kocięta.

3) Samo karmienie jest ogromnym wyzwaniem, to wie każdy, kto musiał kiedykolwiek dokarmiać kociego oseska. Na pewno nie należy decydować się na takie krycie jeśli nigdy nie dokarmiało się małych kociąt. Czym innym jest jednorazowe dokarmienie kociaka, który ma do dyspozycji matkę a my tylko chcemy zwiększyć ilość spożywanego przez niego pokarmu, a czym innym całkowita zależność kocięcia od naszej umiejętności nakarmienia go. W tym pierwszym przypadku najwyżej kociak przybierze trochę mniej, w tym drugim butelka hodowcy to być albo nie być.

Komu NIE POLECAM takiego krycia:
Hodowca nie może być sam, trzeba mieć kogoś, kto pomoże uporać się ze zmęczeniem. Kto zajmie się resztą życia, ugotuje, poda obiad. Trzeba mieć możliwość zaplanowania wolnego na krytyczne dni.

Absolutnie nie powinni ryzykować takiego kojarzenia z konfliktem hodowcy początkujący. Trzeba więc mieć trochę wprawy i sprawdzony sprzęt do dokarmiania, jak również sprawnie się nim posługiwać. Krytyczny jest smoczek, bardzo trudno jest utrafić w kocie gusta. Większość smoczków dostępnych na rynku dostosowanych jest raczej do psów, i są dla kociąt za grube. Mleko nie może spływać za szybko, żeby kociak się nie zachłysnął. Po prostu trzeba już mieć te strategie przerobione i przygotowane.

Opracowanie: Dorota Szadurska

Rozmowa z profesor dr hab. Elżbietą Wirth-Dzięciołowską , genetykiem z warszawskiej SGGW oraz Centrum Onkologii .

Kiedy decydujemy się na kota rasowego, spodziewamy się konkretnych, przewidywalnych jego cech. Nie tylko wyglądu, ale również charakteru i predyspozycji psychicznych. No, i oczywiście chcemy mieć zdrowe zwierzę. Tymczasem kocia arystokracja z rodowodem, z hodowli, wcale nie musi być wolna od wad genetycznych.

Jak trzeba kojarzyć koty, aby uzyskać zdrowe potomstwo?

Prof. Elżbieta Wirth-Dzięciołowska:

Najważniejsza jest pewność, że w przypadku obu kotów, które kojarzymy, nie występowały wady genetyczne. Najlepiej byłoby umieszczać w rodowodzie zwierzęcia, obok danych dotyczących pochodzenia i umaszczenia, również informację o pojawiających się wadach genetycznych. Niestety, nie ma takiego wymogu i nie leży on w interesie hodowców, gdyż automatycznie deklasowałby jego hodowlę. Ale bez takiej wiadomości nie ma możliwości wyeliminowania pewnych wad.

Jakie błędy genetyczne mogą wystąpić w przypadku nieprawidłowego kojarzenia kotów?

Są różne. Zupełne niegroźne dla zwierzęcia, jak np. załamek ogona, który jedynie może wyglądać niezbyt ładnie przy wąskim ogonie, bo już przy puszystym jest niewidoczny, ale kotu w niczym nie przeszkadza. Nie znamy wszystkich przyczyn tego stanu rzeczy; może to być czynnik genetyczny i kotek urodzi się z załamkiem ogona, ale też może być środowiskowy - koniuszek ogonka małego kotka może zostać przygnieciony i pozostanie odkształcony. Skutek będzie ten sam. Jeśli jednak w tej samej rodzinie rodzą się kocięta z załamkiem ogona, to możemy podejrzewać, że cecha ta uwarunkowana jest genetycznie. Ale są też i poważne, nieuleczalne schorzenia.

Od czego zależy, czy wada będzie dla zwierzęcia niebezpieczna?

Przede wszystkim od zasięgu zmian, jakie powoduje w organizmie, od tego czy dotyczy ważnego dla życia zwierzęcia narządu czy procesu fizjologicznego, a także od uwarunkowania genetycznego. Mendel, kiedy formułował swoje teorie, opierał się na cechach uwarunkowanych jednym genem i prostym założeniem dominacji lub współdominacji alleli (allel - jedna z wersji genu). Dziś wiadomo, że cech jednogenowych jest niewiele; większość wad warunkuje kilka genów, których współdziałanie może dawać różne nasilenie cechy, przede wszystkim u zwierząt różnych ras. Są jednak cechy uwarunkowane pojedynczym genem o charakterze dominującym. Wystarczy wtedy obecność jednego allelu powodującego wadę, aby była ona widoczna fenotypowo. Niektóre z nich zostały zakwalifikowane jako cechy rasowe, np. brak ogona u kotów Manx. Zwierzęta bez ogona są heterozygotami, czyli każdy osobnik posiada dwa allele w obrębie tego genu; jeden warunkujący brak ogona i drugi warunkujący posiadanie ogona. Jeśli skojarzymy ze sobą dwa osobniki bez ogona, to wśród ich potomstwa będą kocięta z ogonkami i bez ogonów, ale część tego potomstwa nie będzie zdolna do życia. Dlatego zasadą jest unikanie takiego kojarzenia. Zalecane jest natomiast kojarzenie Manxa bez ogona z kotem o normalnym ogonie. Wówczas rodzą się kocięta z ogonem oraz bez ogona, ale wśród nich nie ma śmiertelności. Nieco inaczej wygląda sprawa, gdy wada uwarunkowana jest genem recesywnym. W takiej sytuacji mutacja, nawet szkodliwa, może nie ujawniać się przez wiele pokoleń, aż do momentu, gdy wystąpi w pojedynczej dawce u obojga rodziców. Osobniki rodzicielskie są zdrowe, ale ich potomstwo może przejawić nową wadę. Przykładem może tu być bezwłosość, wodogłowie czy torbielowatość nerek szczególnie często występująca u persów.

Czy hodowca powinien wykonywać testy mogące wykryć bądź wykluczyć pewne wady
genetyczne?

Testy genetyczne są drogie i właściciel musiałby pokryć ich koszt. Myślę, że rzadko który się na to decyduje. Niestety, wymogu takiego nie ma, chociaż wprowadzenie takich testów, szczególnie dla cech uciążliwych dla zwierzęcia, byłoby wskazane. Jednak jak dotąd nie opracowano metod wykrywania wszystkich wad pojawiających się u kotów, można próbować ustalać te najczęściej występujące w obrębie rasy.

Jaka rasa jest szczególnie obciążona wadami?

Najbardziej obciążone są stare rasy, które są w dużym stopniu uwsobnione, czyli hodowane w bliskim pokrewieństwie, takie jak: Syjamy, Persy, koty orientalne. Zmiany uzyskane w procesie hodowlanym, np. smukła budowa ciała u kotów syjamskich, zwinięte ucho u kotów zwisłouchych, czy płaski pyszczek u persów, mogą być ze szkodą dla zwierzęcia. To, że klasyczny kot syjamski powinien mieć ciemniejsze zaznaczenia na dystalnych partiach swojego ciała (końcówki uszu, ogona, pyszczek), związane jest z tym, że umaszczenie reaguje na temperaturę. Im niższa temperatura, tym ciemniejsza barwa. Wydaje mi się, że już samo wyhodowanie kotów ze zgniecioną twarzoczaszką, praktycznie brakiem kanału nosowego (persy), powinno być traktowane jak wada, a nie jak cecha rasy. Takie koty mają kłopoty z oddychaniem, trudności z jedzeniem, stały wyciek z oczu, chrapią podczas snu, krótko mówiąc - męczą się. Jest to skutek pracy hodowlanej prowadzonej w kierunku utrwalenia wady, która wystąpiła u zwierzęcia. Podobnie jest ze zwiotczeniem mięśni u Ragdolli - też pierwotnie była to wada genetyczna. Koty zwisłouche - to po prostu zaburzenie rozwoju chrząstki ucha, ale też i chrząstki stawowej. W konsekwencji taki kot będzie miał, w miarę starzenia się, problemy z poruszaniem się. Tu, w celu uzyskania zdrowego potomstwa, również stosuje się metodę kojarzenia kota zwisłouchego z kotem o normalnych uszach. Genetycznie problemy ze słuchem mają koty o białym umaszczeniu, z niebieskimi oczyma. Koty o jednym oku niebieskim, a drugim pomarańczowym będą miały niedosłuch po stronie oka niebieskiego. Ta sama wada występuje u człowieka; manifestuje się pojawieniem się białego loka na głowie, jednej białej brwi bądź zmiany w tęczówce oka. Ci ludzie nie są niedosłyszący od urodzenia, ale z wiekiem głuchną, właśnie na ucho od strony tego loka, czy oka ze zmianą w tęczówce. Polega to na tym, że mutacja pojawia się we wczesnym rozwoju noworodkowym, dotyczy układu nerwowego (z tego samego pnia wyrastają komórki nerwowe i komórki barwnikowe). Stąd powiązanie głuchoty z barwą. Nie dotyczy to kotów, gdzie niebieska barwa tęczówki związana jest z rasą (Syjamy, Ragdolle - umaszczenie himalajskie); tu w grę wchodzi inny gen. Są i inne wady, jak kardiomiopatia przerostowa, która dotyczy głównie Maine coonów, czy występująca u persów torbielowatość nerek. Tych wad nie da się wyleczyć, można jedynie łagodzić ich skutki i spowalniać chorobę. Te schorzenia kotów, podobnie jak wspomniany zanik siatkówki u Abisyńczyków, stanowią model analogicznych chorób u ludzi, chorób o podłożu genetycznym.

Co to znaczy „wada recesywna"?

Jest to trudna do wykrycia wada, której zupełnie może nie być widać u nosiciela, ale jest przez niego przekazywana na potomstwo. Taką wadą może być wnętrostwo. Przyczyn tej nieprawidłowości może być wiele, nie tylko genetycznych, zawsze jednakże pozostanie jąder w jamie brzusznej, ze względu na zbyt wysoką dla plemników temperaturę, powoduje bezpłodność. Jeśli jednakże tylko jedno jądro pozostało w jamie brzusznej, a drugie opuściło się prawidłowo, kot zdolny jest do rozrodu i przekaże tę wadę potomstwu. Jądra z reguły usuwa się chirurgicznie z jamy brzusznej, gdyż są one podatne na choroby nowotworowe. A co ciekawe, nosicielami genów wnętrostwa może być zarówno kocur, jak kotka! Zatem wszystkie zwierzęta z miotu, w którym pojawił się wnęter, nie powinny być dopuszczane do rozrodu.

Czy koty mogą być rozmnażane w bliskim pokrewieństwie?

Czasem są, w celu utrwalenia cech rasy, ale tylko w uzasadnionych wypadkach i obrębie jednego pokolenia (rodzeństwo lub rodzice - dzieci). Nagromadzenie tych samych genów prowadzi do ujawnienia się wad recesywnych. Decyzję o takim bliskim kojarzeniu powinien podjąć specjalista mający pojęcie o genetyce. Proszę zwrócić uwagę, że najwięcej wad występuje u zwierząt rasowych. U kotów nierasowych, w związku z dużą zmiennością genów, zdarza się to o wiele, wiele rzadziej.

Na co trzeba zwrócić uwagę, kupując kota z hodowli?

Mieć dobry wywiad dotyczący hodowli, a zwłaszcza uczciwości jej właściciela. Warto zasięgnąć informacji od osób, które już korzystały z danej hodowli. Ktoś, kto się reklamuje, że sprzedaje mnóstwo kotów, budzi moją nieufność, bo to znaczy, że hodowla nastawiona jest na ilość, a nie na jakość. W hodowli przeważnie jest kilka kotów i nie mamy możliwości sprawdzenia, czy nie doszło do chowu wsobnego. Czasem umaszczenie zwierzęcia może być wskazówką, ale do tego trzeba znać fenotyp ojca i fenotyp matki (przy różnym umaszczeniu). Są takie krzyżówki, że konkretny rodzaj umaszczenia nie jest możliwy ze wskazywanych rodziców. Tu pomocny jest rodowód, gdzie podane jest umaszczenie kilku pokoleń wstecz. Znając zasady dziedziczenia, można przewidzieć, jakie geny kryją się pod tym umaszczeniem.

Czy prawdą jest, że rude koty mają szczególne geny?

Gen rudości jest dominujący nad genami warunkującymi inne umaszczenia. Jeśli oboje rodzice nie mieli rudego ubarwienia, niemożliwe jest, by kocięta były rude. Nieprawdą jest, co się często słyszy, że rude są tylko samce. Owszem, szylkrety, tri- i dwukolory (czarny z rudym), są tylko kotki. Bardzo rzadko zdarzają się takie kocury i są one z reguły bezpłodne. A jeszcze rzadziej odnotowywano płodne kocury o lekkich cechach szylkretowych (tu uszkodzeniu uległ chromosom, który jest nosicielem genu rudości).

Czy zdarzają się koty-albinosy?

Nie. Bywają całkowicie białe, ale nie z czerwonymi oczyma, co jest cechą albinizmu.

A koty bezwłose, Sfinksy?

Pierwsze Sfinksy pojawiły się już u Azteków. W latach 60. wykorzystano pojawiającą się mutację i wyprowadzono stąd rasę. To, co jest nowe czy nietuzinkowe, staje się pożądane i drogie. Tak jest też z modą na kocie rasy. Myślę, że dobrze by było, gdyby hodowcy mieli jeszcze na uwadze samopoczucie i zdrowie owego modnego kota.

Artykuł pochodzi ze strony www.kociesprawy.pl